تراز لیزری یکی از ابزارهای دستی و اندازه‌گیری است که برای ترازکردن، ایجاد و سنجش شیب و عمودکردن سطوح مختلف به کار می‌رود.
با توجه به بیشرفت علم طراحی و معماری، استفاده از ابزارهای قدیم مانند شاغول و … منسوخ شده و به همین دلیل استفاده از ابزارهای دقیق و جدید مانند تراز لیزری که خطای اندازه‌گیری را کاهش می‌دهد استفاده بیشتری دارند.
این وسیله به کمک فناوری لیزر و بدون استفاده از نخ و یا سیم می‌تواند عملیات ترازکردن را به راحتی و در مدت زمان بسیار کمی انجام دهد.
تراز لیزری به دلیل افزایش سرعت کار و جلوگیری از خطای انسانی و افزایش دقت کار و نیز عدم نیاز به دوباره کاری و مصرف مصالح ساختمانی اضافی بهترین وسیله برای ترازکردن سطوح مختلف است.
انواع تراز لیزری
ترازهای لیزری در ۳ دسته طبقه بندی می‌شوند که هر یک ویژگی و کاربردهای دارند که با توجه به نوع کاربرد و نوع پروژه باید انتخاب شوند:
۱- تراز نقطه‌ای یا نقطه ثابت: این تراز از پایه‌ای ترین نوع تراز است که برای انجام ساخت و سازهای ساده و محدود کاربرد دارد.
۲- تراز ثابت: با ایجاد خط، کار انجام می‌شود و برای بردهای کمتر از ۶۰ متر استفاده می‌شود. این تراز نسبت به ترازهای نقطه‌ای گران‌تر هستند و دوام بیشتری دارند.
۳- تراز چرخشی یا روتاری: یک نقطه حول محور می‌چرخد و با سرعت بالا خط را تداعی می‌کند. این تراز برای بردهای ۱۰۰۰ متر مناسب‌اند. دارای لیزر سبز‌اند. قیمت بالاتری نسبت به ترازهای ثابت دارند و برای پروژه‌های پیچیده در مکان‌های بزرگ مناسب‌اند. این تراز را باید روی سه‌پایه تنظیم کرد. این تراز دارای موتور چرخشی است که خط نور را اطراف کل آن ناحیه می‌چرخاند.
مشخصات فنی ترازهای لیزری
تفاوت ترازهای لیزری در مشخصات فنی و داشتن امکانات متفاوت است. هنگام انتخاب تراز لیزری باید به مشخصات فنی آن توجه کرد که شامل موارد زیر است:
نوع لیزر: هرچقدر کلاس لیزر بالاتر باشد خطرات بیشتری را برای چشم و پوست دارد و لیزرهای با کلاس پایین‌تر مشکلی برای بینایی ایجاد نمی‌کنند. لیزر کلاس۱ ایمن است و فاقد تابش پرتوی خطرناک است. لیزر کلاس۲ خیلی ایمن نیست اما چشم در برابر این نوع لیزر می‌تواند از خود مراقبت کند. این لیزر تنها زمانی خطرناک است که به طور مستقیم و در یک بازه طولانی مشاهده شود.
رنگ لیزر: تراز لیزری با نور سبز برای انجام پروژه‌های ساختمانی که نیازمند قدرت بیشتر و بالاتر اشعه لیزر جهت ترازکردن هستند، بسیار مناسب است. تراز لیزری با نور قرمز از رایج‌ترین انوع رنگ لیزر است که قیمت کمتری هم دارند و برای پروژه‌های داخلی مناسب‌ترند. ترازهای نور سبز، نور بیشتری دارند ولی این لیزر مصرف انرژی را تا ۲ برابر بالاتر می‌برد و قیمت بالاتری دارند.
دامنه اندازه‌گیری: میزان پرتاب نور لیزر را در محیط مشخص می‌کند.
زاویه تابش پرتو لیزر: زاویه پرتاب نور در زاویه افق و عمود را مشخص می‌کند که این مقدار در ترازهای مختلف متفاوت است و در محدوده ۳۰ تا ۳۶۰ درجه است.
دامنه خودترازی: این ویژگی میزان زاویه خودترازی نسبت به سطحی که دستگاه روی آن قرار دارد را نشان می‌دهد.هرچقدر دامنه خودترازی بیشتر باشد، تراز می‌تواند در سطوح شیبدار خود را بهتر تراز کند.
دقت خط: از ویژگی‌های مهم تراز لیزری است. هرچقدر میزان دقت بالاتر باشد قیمت تراز هم بالاتر است. میزان شاخصه دهم میلی‌متر در هر متر است.
مدت زمان مصرف باتری: این ویژگی میزان کار مداوم با دستگاه را با یک بار شارژ کامل را نشان می‌دهد. هرچقدر میزان آمپر و نیز تعداد باتری‌های یک تراز بیشتر باشد، کارکرد آن هم طولانی‌تر است.
درجه حرارت کارکرد: یعنی در درجه محیطی مشخصی قابلیت عملکرد صحیح دارد. از این دستگاه نمی‌توان در دمای بالاتر از ۴۰ درجه استفاده کرد.
کالیبره کردن، امکان استفاده در حالت مورب، قابلیت اتصال به گوشی هوشمند، قابلیت اتصال به گیرنده جهت برد بیشتر و قابلیت استفاده در محیط‌های روشن و پرنور از جدیدترین و به روزترین امکانات ترازهای لیزری هستند.
کارکرد تراز لیزری
در این سیستم با استفاده از نور لیزر و امتداد نشانگر لیزری در راستای خط‌های قائم و افق عملیات ترازکردن اتوماتیک و خودکار به آسانی انجام می‌شود. نور لیزر پس از خروج از دستگاه به صورت دو خط عمود برهم، که یکی در راستای افق و دیگری در راستای عمود است و نسبت به هم زاویه ۹۰درجه را دارند را تشکیل می‌دهند. تراز های لیزری امکان نمایش تنها یک خط را نیز دارند.
معمولا ترازهای لیزری دارای سیستم خودتراز اتوماتیک هستند و در صورتی که محل قرارگیری آنها تراز نباشد به طور خودکار تراز و تنظیم می‌شوند. در ترازهایی که دارای این سیستم هستند معمولا از یک چراغ چشمک زن و یا یک هشدار دهنده صوتی جهت اعلام عدم تراز بودن استفاده می‌شود.
این نوع از ابزارآلات امکان سوارشدن روی پایه‌های دوربین و یا مهندسی را برای کاربر فراهم می‌کند. همچنین می‌توان آن را به وسیله پایه‌های مگنتی روی دیوارهای فلزی و یا به وسیله گیره روی دیوار و یا چارچوب‌های غیرفلزی نصب کرد.
کاربرد تراز لیزری
این دستگاه در عملیات معماری داخل و خارج از ساختمان و کلیه عملیات عمرانی کاربردی اساسی دارد.
از کاربرد این دستگاه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- چسباندن کاغذ دیواری
- پارتیشن بندی و نیز دیوارهای کاذب
- نصب و ترازکردن ستون‌ها
- نصب کلید پریز
- انجام دکوراسیون
- نصب کاشی و سرامیک
- ترازکردن دو پنجره در کنار هم
- نصب کابینت و قفسه
برای انتخاب یک تراز لیزری مناسب باید به نکات زیر توجه کرد:
- داشتن پایه مگنتدار یا آهنربای قوی
- داشتن سیستم هشداردهنده نوری یا صوتی جهت خبردار شدن از تراز نبودن تراز
- تعداد محورهای عمودی و یا افقی
- داشتن سیستم خودترازی اتوماتیک
- سبک و نیز قابل حمل بودن
شرکت‌های رونیکس، کنزاکس، آاگ و ….. تولیدکننده انواع ترازهای لیزری هستند. با ما در وبسایت ابزارکوثران همراه باشید…
